Azınlık Hakları raporu

Eşitlik, Destek ve Irkçılık Karşıtı Eylem (KISA) ve Uluslararası Azınlık Hakları Grubu (MRG), “Azınlık Hakları: Kıbrıs Anlaşmazlığına Yönelik Çözümler” adlı raporu, bugün, ara bölgedeki “Kıbrıs Toplum Medya Merkezi”nde bir basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaştı.

Türkçe, İngilizce ve Rumca olmak üzere üç dilde hazırlanan raporun yazarları Nikolas Kyriakou ve Nurcan Kaya toplantıda raporun sunumunu yaptı.

Avrupa Komisyonu’nun “Uzlaşma, Güven Yaratıcı Önlemler ve Sivil Topluma Destek: Kıbrıs Sivil Toplumu İş Başında Programı” tarafından finanse edilen iki yıllık bir proje kapsamında hazırlanan raporun, “Kıbrıs’taki bütün toplumlara, azınlıklara, ihtiyaç ve endişeleri hakkında ses vermeyi, böylelikle de Kıbrıs sorununa, azınlıkların hakları da dahil, insan haklarına saygı ve toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde bir çözüm bulunmasına katkı sağlamayı hedeflediği” belirtildi.

KYRIAKOU

Raporu hazırlayanlardan Nikolas Kyriakou, yaptığı sunumda, 1974 sonrasında KKTC ve Güney Kıbrıs’ta demografik yapının değiştiğini savundu.

KKTC’de hiçbir “azınlık” grubun herhangi bir hukuki statüye sahip olmadığını ve kendi haklarını uluslararası mahkemelerde arayamadığını, bazen dini vecibelerini dinlerinin emrettiği şekilde yerine getiremediklerini iddia eden Kyriakou, Bulgar kökenli Türkler veya Kürtlerle yapılan söyleşilerde de “tepkiler nedeniyle kamuya açık alanlarda kendi dillerini kullanmaktan çekince duyduklarının” ortaya çıktığını savundu.

Kyriakou, azınlıkların sadece iki toplum arasında değil, belli coğrafi bölgelerin “sıkıştırmasına” da maruz kaldıklarını öne sürdü.

KAYA

Raporun diğer hazırlayıcısı Nurcan Kaya da, Kıbrıs’taki “benzersiz” durumun teknik olarak değişiklikler içerdiğini ve bir anlaşmazlık durumunda her iki tarafın benzer problemlere ortak çözümler bulmasını zorunlu kıldığını kaydetti.

Kaya, azınlıkların haklarıyla ilgili çeşitli sorunların Kosova, Türkiye gibi örneklerde de mevcut olduğunu, dünyanın çeşitli yerlerinde azınlık haklarının korunmasının olası sorunların yaşanmasına “önlem” olarak kullanıldığını söyledi.

Bir barış anlaşmasına ulaşılırken, toplumların tüm kesimlerinin isteklerine cevap verilmesi gerektiğini kaydeden Kaya, toplumların bu anlamda siyasetçileri yönlendirme gibi bir işlevi bulunduğunu, bu anlamda katılımın bir anlaşmaya ulaşılması ve muhtemel bir referandumda “kabul” oylarının çokluğuna direkt etki edebileceğini belirtti.

RAPORUN ÖZETİ VE TAVSİYELERİ...

Basın toplantısında yapılan sunumlarda, “raporun; adadaki azınlıkların mevcut demografilerini resmederken, geçmişte başarısızlığa uğrayan barış süreçlerini de değerlendirmekte olduğu” kaydedildi.

Barış sürecinin azınlık meseleleriyle ilgili olarak karşılaştığı sorunları, beklentileri ve güçlükleri inceleyen rapor, azınlıkların çözüme olumlu anlamda katkıda bulunabileceği yolları araştırıp, azınlık temsilcilerinin sesinin ulusal ve uluslararası düzeyde duyulması için bir fırsat sunuyor.

Sözde “Kıbrıs Cumhuriyeti”ne “kendi yargı yetkisi altındaki tüm azınlık gruplarını resmen azınlık olarak tanımak ve gruplara tam ve kayıtsız yasal koruma sağlamak” tavsiyesinde bulunan rapor ayrıca, KKTC makamlarına “KKTC mevzuatını, fiili kontrolü altındaki topraklarda yaşayan tüm azınlıkların açıkça tanınmasını sağlayacak şekilde değiştirme ve halihazırda başta Maronitler ve Kıbrıslı Rumlar olmak üzere azınlıklara uygulanan tüm kısıtlamaları kaldırmak için gerekli tüm tedbirleri alma” konularında tavsiyelerde bulunuyor.

Rapor, BM’ye de, “Gelecekte (Kıbrıs’ta) gündeme gelecek çözümde, azınlıkların korunmasını iki toplumun müzakerelerinde ayrı bir gündem maddesi olarak koyma ve müzakereci taraflara BM’nin dünya girişimlerine dayalı demokratik süreçlere azınlıkların katılması ve azınlıkların korunması konusunda sahip olduğu ilgili tecrübe uzmanlığını sunma” tavsiyesinde bulunuyor.