Meral Akıncı, Dünya Kadınlar Günü Paneli’Nde Konuştu

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın eşi Meral Akıncı, Kıbrıs Türk Kadınlar Birliği’nin düzenlediği 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Paneli’nde, “Kıbrıs Türk toplumunda Kadının Görünürlüğü” konusunda konuştu.

Cumhurbaşkanlığı’ndan verilen bilgiye göre, Meral Akıncı, paneldeki konuşmasında, “Bize öğretilen, hatta asırlardır biçilen görevlerde kadın, anaç kadın, ev işlerinden sorumlu kadın, erkeğinin destekçisi olarak ifade edilirken, toplumun yarısını oluşturan bir kitle görmezden gelindi” dedi.

“Atasözleri erkekleri tanımlarken “Her başarılı erkeğin arkasında bir kadın vardır”, “Evin reisi erkektir” şeklindeyken, kadın için ise “Yuvayı dişi kuş yapar”, “Evin direği erkek, duvarı kadındır” şeklinde yine kadına biçilen geleneksel görevleri net şekilde gözler önüne seriyor” şeklinde konuşan Meral Akıncı, kadının ülkede hak ettiği yere henüz ulaşamadığının görüldüğünü ifade etti.

Kıbrıs Türk toplumunun eğitim seviyesinin yüksekliği ile övünülmesine karşın kadının toplumda temsiliyetinin hak edilenden çok uzak olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın eşi Meral Akıncı, Devlet Planlama Örgütü’nün 2015 verilerine göre, kamu sektöründe üst kademe yöneticilerin yalnızca  %28.9’unun kadın olduğunu, aynı veriler ışığında Kıbrıs Türk kadınlarının sadece %6.2’sinin kendi hesabına çalıştığının görüldüğünü anımsattı. Son milletvekilliği seçimi ile %8 olan meclisteki kadın temsiliyetinin ancak %18’e yükselebildiğine işaret eden Meral Akıncı “50 vekilin yalnızca 9 tanesinin kadın olması bile durumun ne oranda kötü olduğunu gözler önüne seriyor” dedi.

DPÖ’nün Ağustos 2015 işsizlik oranlarına bakıldığında ise yüksek lisans diploması taşıyan işsizlerin %86’sını kadınların oluşturduğunu, üniversite mezunu kayıtlı işsiz kadınların oranının %69, lise veya kolej mezunu işsiz kadınların oranının ise %71 dolayında olduğunu belirten Meral Akıncı, “Eğitimli kadının erkek egemen toplumda iş bulmasının ne kadar zor olduğu bu veriler ile net şekilde bir görülüyor” dedi.

Kıbrıs Türk kadınının tarihsel görünürlüğüne bakıldığında, Kıbrıs’ta Türk kadınlarının ilk örgütlenmesinin 1931’de Kıbrıslı Türk kadınlar tarafından kurulan “Lefkoşa Türk Hanımları Cemiyet-i Hayriyesi” olduğunu belirten Meral Akıncı, “Bu ilk adım ile kadınların yavaş yavaş toplumsal görünürlüğünü artırmaya başladığını ifade etti. 1924 yılında ilk kez bir Kıbrıslı Türk kız öğrencinin Türkiye’ye okumaya gittiğini, 1938’de bir Kıbrıslı Türk kızın, Türkan Aziz’in Beyrut Üniversitesi’nde “ebelik-hemşirelik” okumaya gönderildiğini dile getiren Meral Akıncı, 1940 yılında ise erkekle eşit eğitim hakkı tanınarak Kız Öğretmen Koleji’nin kurulduğunu belirtti.

Bugün Kıbrıs Türk toplumu için çok ciddi bir rol model olan birçok kadın olduğunu da belirten Meral Akıncı, bunlar arasında 1938 yılında Beyrut Üniversitesi’nde “ebelik-hemşirelik” okumaya gönderilen Türkan Aziz’in, İngiliz Koloni döneminden başlayarak günümüze kadar Başhemşire olarak görev yaptığını anımsattı. Bu önemli değerlerden bir diğerinin ise geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz Kamran Aziz olduğunu söyleyen Meral Akıncı, “Kamran Aziz 1950’li yıllarda birkaç arkadaşıyla beraber “Kamran Aziz ve Arkadaşları” grubunu kurdu. Biz kadının yerini bugün bile konuşurken, o yıllarda grup kurmanın, müzik aleti çalmanın hatta solistlik yapmanın ne anlama geldiğini sanıyorum anlamak hiç zor olmaz” dedi.

Meral Akıncı, gazetelere yazı yazmanın erkek işi olduğu, kadınların gazetelerde yazı yazmasının ayıp sayıldığı yıllarda Pembe Marmara’nın “Nevin Hale”, “Gülen Gaye”, “Lafazan”, “Meçhul”, “Funda” ve “Fırtına” gibi takma adları kullanarak yazılar yazdığını anımsattı.

Kıbrıs Türk kadınının bugün siyasi yaşamda yerini yeterince alamadığını, sesini tam olarak duyuramadığını söyleyen Meral Akıncı, özetle şöyle dedi:
“Uzun yıllardır sürmekte olan Kıbrıs sorunu nedeniyle uluslararası alanda, kadın haklarında yapılan çalışmalar ve gelişmeler hakkıyla izlenememiştir. Bugün KKTC’de kadınlar için seçme, seçilme, hükümeti temsil etme gibi konularda yasal hiçbir engel yoktur. Ancak uygulamada bu hakların erkeklerle eşit olarak kullanılamadığı görülmektedir.

Kadınlar ne Meclis’te ne hükümette ne de kamu yönetimi ve yargıda erkeklerle eşit şekilde temsil edilmektedirler. Kadınların nüfus sayısındaki oranıyla siyasetteki temsilci sayısı oranı arasında büyük farklılık olduğu görülmektedir. Kamuda kadın ve erkek çalışan sayısı birbirine yakın olmakla birlikte, üst düzey yönetici kadrolarında kadın sayısı azdır. Kadınlar siyasi partilerin ve sendikaların siyasi süreçlerinde eşit şekilde temsil edilmemektedir. KKTC’de hiçbir siyasi partinin ne geçmişte ne de şimdi bir kadın parti lideri olmuştur.”

KAYAD’ın yaptığı bir araştırmaya göre, kadınların %58’i eşleri eve gelmeden önce evde olması gerektiğine inandığının ortaya çıktığını belirten Meral Akıncı, yine bu araştırmanın verilerine göre, kadınların %88’inin her şeyden önce iyi bir anne ve ev hanımı olmaları gerektiğini düşündüklerini dile getirdi.

Kadının, toplumsal rolünü yerine getirme yolunda büründüğü iyi anne ve iyi ev hanımı görüntüsüne sadık kalırken, tabu olarak saklanan ve kabul edilmeyen bir gerçekle yüz yüze kalabildiğini ifade eden Meral Akıncı, “Bu da ev içi şiddettir. Bu konuda toplumumuzda, farkındalık eksikliği olduğu bir gerçektir. Son zamanlarda yaptığımız bir araştırmada ülkemizde her 3 kadından birinin fiziksel şiddete maruz kaldığını tespit ettik. Evrensel verilerle de örtüşen bu rakam dünyada olduğu gibi toplumumuzda da kadına yönelik ev içi şiddetin ciddi bir sorun olduğunu göstermektedir. Bu konuda acilen bir yasaya ihtiyaç vardır” şeklinde konuştu.

KKTC’de kadın hakları konusunda uluslararası önemli sözleşmelerden bazıları onaylanmakla birlikte uygulamaya geçilmediğini söyleyen Meral Akıncı, yasaları yürürlüğe koymak kadar, gerektiği şekilde uygulamanın da önemli olduğunun gözden kaçırılmaması gerektiğini ifade etti.

Günümüzde kadınların erkeklerle eşit hak ve özgürlüklerle yaşayabilmesi için öncelikle kadınların bunu içselleştirmeleri ve bu bilinçle haklarına sahip çıkmaları gerektiğini vurgulayan Meral Akıncı, “Kadın haklarından bahsederken, kadına sürekli cinsiyetinin hatırlatılması, erkekle kıyaslama yapılması, kadının nasıl olması gerektiği algısı ve beklentileri, kadınlar üzerinde aslında baskı yaratmaktadır” dedi.

Çalışmak kadının dünyaya bakışını değiştirdiğini belirten Meral Akıncı, “Bu durumla toplumsal statüsü yükselerek erkeğin arkasında değil, yanında, onunla eşit olarak topluma katılması gerekir” diyerek, şöyle devam etti:
“Bu durumda, çalışan kadın bilgisi ve birikimiyle çalışma hayatında tüm kadın ve erkeklerle eşit şekilde kendine yer edinmeye çalışacağına, kadın olduğu için ayrıcalıklardan yararlanması ve belli bazı makamlara getirilmesi gerektiğini düşünürse, bu aslında çalışan kadının kendi kendine yaptığı bir cinsiyet ayrımcılığı anlamına gelecektir. Kadın olsun, erkek olsun, kişi toplum içerisinde kültürel, toplumsal rolü, ruhsal-içsel tanımlaması ve onların temsiliyle kendisini gösterebiliyor ve toplum da onu bu şekilde kabul ediyorsa, işte o zaman toplumun tüm bireyleri aynı seviyede olacaktır. Bu ideal durum, ne yazık ki dünyada çok az toplumda gerçekleşebilmiştir.

Kadınlar toplumsal olarak desteklenmedikleri için güçsüz kaldıklarında annelik rollerini de gereği gibi yerine getiremezler. Oysaki güçlü anne güçlü bireyler yetiştirir. Bir toplumun gelişmesinde bunun önemi tartışılmazdır. Toplumumuzda kadının yerini sağlamlaştırmak için, kadınların eğitim seviyesinin artırılması, sağlık, siyaset ve kamu yaşamına katılmada kadınlara eşitlik tanınması, kadınların rol ve sorumluluklarına ilişkin olumsuz kalıp ve yargılarla mücadele edilmesi, sorumlulukların birlikte paylaşılması, aile içinde kararların birlikte alınması, ailedeki kız ve erkek çocukların eşit davranılarak yetiştirilmesi, kadınların şiddete uğramasının engellenmesi, yapılması gereken en önemli işlerdir”.