Rum idaresi vatandaşlık vermiyor!

Barolar Birliği ve Baro Konseyi Başkanı Hasan Sözmener ile Barolar Birliği Genel Sekreteri Feyzi Hansel tarafından yapılan yazılı açıklamada, Rum idaresinin şikayet konusu olan bu uygulamalarının insan haklarına ve “Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası”na aykırı olduğu kaydedildi.

Açıklamada, şikayetçilerin; ilk zamanlarda kendileri ile ayni statüde olan birçok kişiye Rum idaresince “Kıbrıs Cumhuriyeti” vatandaşlığı verildiğini, ancak şimdi bu uygulamadan vazgeçildiğini belirttikleri ifade edildi.

Kıbrıs müzakerelerinde “vatandaşlık” konularının görüşüldüğü son zamanlarda, Barolar Birliği’ne bu konuyla ilgili birçok vatandaşın gittiği veya telefon aracılığıyla ulaştığı belirtilerek, şöyle denildi:

“Yüzlerce vatandaş, Rum idaresinin vatandaşlığa ilişkin uygulamalarından şikayetçi olmakta ve bu konuda talep edebilecekleri çareler konusunda bilgi talep etmektedirler. Şikayetçilerin büyük çoğunluğu, Kuzey Kıbrıs’ta dünyaya geldiklerini, Kuzey Kıbrıs’ta yaşamakta olduklarını, anne veya babalarından birisinin Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı olması nedeniyle Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlığını kazandıklarını, ancak Rum idaresinin anne - babanın evliliğinin Kuzey Kıbrıs’ta gerçekleşmiş olduğunu bahane ederek, kendilerine Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik kartı veya pasaportu vermediğini ifade etmektedirler.

Birtakım şikayetçi ise, eşlerinden dolayı Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlığını kazandıklarını belirtmekte ve buna rağmen Rum idaresinin kendilerine Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlığı vermediğinden dert yanmaktadırlar.”

Barolar Birliği’nin, bu hususları öncelikle Rum idaresinin, sonra Amerika Birleşik Devleti, İngiltere ve Avrupa Birliği üyesi devletler ile kamuoyu ve Kıbrıs müzakeresini sürdüren Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun bilgisine sunduğu kaydedilen açıklamada, Rum idaresinin şikayet konusu olan uygulamalarının insan haklarına ve “Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası”na aykırı olduğu ifade edilerek, şunlar belirtildi:

“Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası’na göre; Kıbrıs Cumhuriyeti Türk ve Rum cemaatleri tarafından kurulmuştur ve evlilik çağına gelmiş olan her şahıs, kendilerine uygulanabilecek evlenmeye dair kanuna uygun olarak evlenmekte ve bir aile kurmakta hürdür.

Anlaşılacağı üzere, Türk cemaati mensuplarının ve Rum cemaati mensuplarının evlenmelerine ilişkin yasal düzenlemeler farklıdır. 20.7.1974 tarihinden sonra da, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı durumundaki Türkler, kendilerine uygulanmakta olan yasa altında evlenmektedirler. Bu durumda, Rum idaresinin, Kuzey Kıbrıs’ta yapılmış olan bir evliliğin geçersizliğini ileri sürmelerine, Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası imkan tanımamaktadır.

Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı olan bir kişinin, Kıbrıs’ta dünyaya gelmiş olan bir evladının, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı olabilmesi için geçerli bir evlilikten dünyaya gelmiş olması da gerekmemektedir.”

Dolayısıyla bu durumda olan vatandaşların haklarını, öncelikle Rum mahkemelerinde açacakları davalarla ve davalarda muvaffak olmamaları halinde de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde açacakları davalarla elde edebilecekleri kaydedilen açıklamada, ancak bu yöntemle hak aramanın oldukça zahmetli olacağı ve uzun yıllar alacağı belirtildi.

“BİR DİĞER ŞİKAYET KONUSU KADINLARA KARŞI ŞİDDET”

Açıklamada, Barolar Birliği ve Baro Konseyi’ne gelen bir diğer şikayet konusunun ise kadınlara karşı uygulanan şiddet olduğu kaydedildi.

Kadınların, kocalarından şiddet gördüklerine ilişkin şikayetlerde hatırı sayılır artışlar gözlemlendiğine işaret edilen açıklamada, kocalarından şiddet gördüklerini iddia eden kadınların büyük bir çoğunluğunun şikayetlerininse, kocalarından şiddet gördüklerine ilişkin olmayıp, şiddet sonrası yapmakta oldukları şikayetler karşısında polis mensuplarının ve mahkemelerin takındıkları tavırlardan olduğu savunuldu.

Kadınların iddialarına göre, şiddet şikayetleri genellikle polis mensupları tarafından hafife alındığı, alay konusu yapıldığı ve mahkemelerce ciddi bir şekilde ele alınmadığı öne sürülen açıklamada, mahkemeden koruma emri talep eden kadınların avukatlarından elde ettikleri duyumlara göre ise, mahkemelerin, koruma talebi konusunda polise önceden yapılmış bir şikayet olmaması halinde, talep edilen koruma emirlerini vermekte çekingen davrandığı iddia edildi.

Açıklamada, şiddetin; insanlık onuru, şerefi ve haysiyeti ile bağdaşmadığına işaret edilerek şöyle denildi:

“Bu nedenle, kamu yararı gereği şiddet uygulayan kişiler hakkında yasal işlem başlatmak için şiddet görmekte olanın şikayetinin beklenmesine gerek olmamalıdır. Hatta şiddet görenin bu konuda şikayeti olmasa dahi şiddet uygulayan hakkında yine de yasal işlem yapılmalıdır. Şiddet konusunda başlatılan soruşturmalardan ve kovuşturmalardan sebep ne olursa olsun vazgeçilmemelidir. Özellikle şiddet uygulayana karşı açılan ceza davalarından vazgeçilmesine mahkemelerimizin izin vermemesi gerektiği görüşündeyiz.

Kendisinden, şiddete dayalı olarak koruma talep edilen aile mahkemelerimizin, bu konuyu derhal polis mensuplarına iletmesinde, çok büyük kamu yararı olduğu kanaatindeyiz.”