Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Şerife Ünverdi, 2013 yılında işsizliğe karşı etkin mücadele başlatacaklarını ve bunun için de yeterli kaynaklarının olduğunu söyledi.
Şerife Ünverdi, yerli istihdamı teşvik yasa tasarısının yasallaşmasının ardından farklı risk gruplarında işsiz kalan vatandaşların da imdadına yetişeceklerini ifade etti.
Ünverdi “Yaşı 50’yi geçen ve Sosyal Güvenlik dışında kalıp, emekli olamama riski altında olanlar; 5 ile 10 yıl çalışma zarureti olanlar; en az bir yıldır işsiz olanlar; özellikle kadınların sosyal güvenlik prim katkılarının devlet tarafından belli bir süre karşılanması gündeme gelecek” dedi. Ünverdi, yasanın meclisten ivedilikle geçmesi için tüm milletvekillerinin destek vermesi gerektiğini söyledi. Ünverdi “İktidar olsun, muhalefet olsun tüm meclis yasaya destek vermelidir. Bu sorumluluk hepimizin” dedi
Ünverdi, mecliste görüşülmeye başlayan Yerli İstihdamı Teşvik Yasa tasarısının yasallaşmasının adından ivedilikle hayata geçirilmesi planlanan aktif iş gücü politikaları sayesinde hem işsizliğin giderilmesinin, hem de özel sektörün teşvik edilmesinin planlandığını söyledi.
Şerife Ünverdi, Özürlüleri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası kapsamında nakdi yardım alan ve çalışabilir iş isteği ile bekleyen özürlülerin asgari ücretin yüzde 60’ı ile yüzde 100 arasında nakdi yardım aldıklarını ancak bu grup da yer alan kişilerin herhangi gelir getirici bir işte çalışmaları halinde nakdi yardımları tüzük gereği kesildiğini hatırlattı.
İşverenlerden kesinti
Şerife Ünverdi’nin açıklaması şöyle devam etti:
KKTC’ de 1 Ocak 2008 tarihinde yürülüğe giren Sosyal Güvenlik Yasası’ndan itibaren yabancı uyrukluların İhtiyat Sandığı işçi işveren katkı payları %5+ %5 olarak uygulanmaktan vazgeçilerek sadece brüt ücret üzerinden %5 işverenlerden Teşvik Prim Sistemi Fonu amaçlı kesilmeye başlanmıştır.
Bu fonun temel amacı, biriken parasal kaynağı yerli işgücünün istihdamını artırıcı yönde politikalar geliştirmek ve uygulamaktır. Hükümetimiz göreve başladığı Mayıs 2009 tarihinden itibaren bu yönde çalışmaya başlamış ve 1 Ocak 2010 tarinden yürürlükte olan Teşvik Prim Sistemi Tüzüğü’nü hayata geçirmiş ve değişik sektörlerde ve değişik eğitim durumlarındaki yerli işgücünün özel sektörde istihdam edilmesini desteklemeye başlamıştır. Ekim 2011 tarihinden bugüne bazı yasal sorunlar nedeni ile fondan yapılan ödemeler dondurulmuş olup bu güne kadar teşvik alacağı olan işverenlerin de geriye dönük ödenmesi yasa tasarısının içerisinde yer almaktadır.”
Teşvik süresi
Açıklamada, uygulanacak politikalar da şu şekilde sıralandı:
“Genç İşsizlerimize Yönelik Maaş Teşvik Sistemi: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak 18-26 yaş arası Genç İşsizlere yönelik bu gün uygulanmakta olan sosyal güvenlik prim teşviğinden daha güçlü bir desteğe ihtiyaç duyulduğu kanaatindeyiz .Bu kategoride olan işsizlerimiz genellikle eğitimlerini yeni tamamlamış ve hemen hemen hiç iş tecrübesi olmayan kişilerden oluşmaktadır. İş tecrübesi noksanlığı bu gruptaki gençleri, istihdam edecek reel sektör temsilcilerince her zaman tereddüt ile karşılanmaktadır. Reel sektör bu gençlere vereceği ücreti ve alacağı verimi kıyaslamakta ve en az 6 ay ile bir yıl arası istediği verimliliğe ulaşabileceğini hesaba katmaktadır. Bu noktadan yapılacak yasal düzenlemelerle reel sektör açısından koşulları daha elverişli kılıp genç işsizlerimizin istihdamının maaş teşvik sistemi ile desteklenmesi yönünde gerekli adımlar atılacaktır. Bu teşvik sisteminde verilecek destek süreli olacağından mali yükümlülük sürekli olmayacaktır.Teşvik süresi sonunda reel sektör kendi istediği ve eğittiği bir elemana sahip olacağından istihdamın sürekli ve taraflar için beklentilerin örtüştüğü bir hale dönüşmesi önemli bir çıktı olarak beklenmektedir.
Çıraklık Eğitim Sistemindeki 15-18 Yaş Arası Gençlerin Desteklenmesi: Ülkemiz eğitim sisteminden kaynaklanan önemli bir sorun olan ara ve teknik eleman eksikliğine bir çözüm modeli olarak yaklaşık bir yıl önce hayata geçirilen çıraklık eğitim sisteminde yer alan 15- 18 yaş arası gençlerimizin işyerlerinde geçirdikleri sürelere ilişkin Sosyal Güvenlik Primlerinin yerli istihdamı teşvik yasası kapsamında desteklenmesi bu sistemden faydalanan gençlerimize ve işverenlerine önemli motivasyon sağlayacaktır.
Özürlülerin Özel Sektörde İstihdamının Teşviki: ‘Özürlüleri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası’ kapsamında nakdi yardım alan ve çalışabilir iş isteği ile bekleyen özürlülerimiz asgari ücretin yüzde 60’ı ile yüzde100 arasında nakdi yardım almaktadırlar. Bu grup da yer alan kişilerin herhangi gelir getirici bir işte çalışmaları halinde nakdi yardımları tüzük gereği kesilmektedir. Bu nedenle birçoğu kayıt dışı çalışmakta ve herhangi bir sosyal güvenlik yatırımı yapmamaktadır. Bu kişilerin de Teşvik Prim Sistemi kapsamında hem sosyal güvenlik prim teşviki hem de aldıkları nakdi yardımın belli bir oranının çalışmaya başlasalar da devamını mümkün kılacak düzenlemelerle özel sektörde çalışmalarına olanak yaratılması öncelikle ele alınacaktır.
Yetişkin Meslek Eğitiminin Desteklenmesi: Halen Doğu Akdeniz Üniversitesi ile uygulanmakta olan protokol benzeri protokoller ile özellikle Turizm Sektörünün ihtiyaç duyduğu ‘Ön Büro Elemanı’ ve ‘Resepsiyonist’ yetiştirilmesi yönünde öğrenci başına işyerlerinde (Otellerde) çalışılarak geçirilecek süreler için AÜ’tin belli oranlarında oranında istihdam teşviki uygulanmasına yönelik kurallar düzenlenecektir”