Türkiye ile KKTC'yi, deniz altından birbirine bağlayacak içme suyu boru hattı inşasınabaşlandı. Dünyada ilk kez, deniz yüzeyinin 250 metre altından askıda borularla sutaşınmasını sağlayacak proje, KKTC'nin 50 yıllık içme suyu ihtiyacını karşılayacak ve 782,5 milyon liraya mal olacak.
Proje, deniz dibindeki basınç düzeyinin borularla su aktarımını imkansız kılmasınedeniyle özel bir teknikle inşa edilecek. 80bin 151 metre uzunluğundaki boru hattı, denizdibinden değil, 250 metre derinlikte kurulacak askılarla KKTC'ye su taşıyacak.
ALAKÖPRÜ BARAJI'NDAN GEÇİTKÖY BARAJINA
Anamur-Dragon Çayı üzerinde inşa edilenAlaköprü Barajından alınacak yıllık 75 milyonmetreküp su, boru hattıyla KKTC'de Girne yakınlarındaki Geçitköy Barajına aktarılacak.
DEPREM VE FIRTINAYA DAYANIKLI
Deniz altından su geçiş hattı için jeolojik araştırmalarla bölgedeki sismik aktivite incelendi ve deprem katalogları oluşturuldu. Denizin akıntı ve dalga rejimini belirleyebilmek için oşinografik araştırmalar yapılarak, 12 aylık veri toplandı.
İKİ YIL ÖLÇÜM YAPILDI
Yüksek yoğunluklu polietilen boruların su altında bozulmaya uğrayıp uğramadığını tespit etmek üzere tam ölçekli 11 boruyla deney yapılarak, 6 ay arayla 2 yıl boyunca ölçüm gerçekleştirildi. 30 yılın önemli fırtına kayıtları toplanarak bilgisayar üzerinde dalga modeli oluşturuldu. Oşinografik araştırmalarla toplanan veriler kullanılarak model kalibre edildi.
GEMİYLE TARAMA VE ŞAMANDIRA TESTLERİ TAMAM
Deneyler sayesinde deniz altından KKTC'ye su taşıyacak sisteminin yorulma ömrünün 125, sünme ömrünün ise bin yıldan fazla olduğu hesaplandı. Borulara takılacak vericiler ve sensörler sayesinde, muhtemel hasarlar önceden tespit edilip, müdahaleler zamanında yapılacak. Borularda sızıntı ihtimaline karşı tuzluluk sensörleri sürekli işler durumda tutulacak.
TAŞUCU LİMANI'NDA BORU ÜRETİM TESİSİ KURULDU
Hattın inşası kapsamında, Mersin Taşucu Limanı'nda dünyada sayılı boru üretim tesislerinden biri kuruldu. Şamandıralar için imalat testleri İngiltere'de gerçekleştirildi. Hattın deniz tabanına gömülü döşeneceği Türkiye ve KKTC kıyı geçiş kısımlarında gemiyle tarama yapılarak, hendek açma işlemleri tamamlandı.
KKTC'NİN 50 YILLIK SU İHTİYACINI KARŞILAYACAK
KKTC'ye aktarılacak yıllık 75 milyon metreküp suyun yüzde 50,3'ü içme-kullanma, yüzde 49,7'si sulamada değerlendirilecek. Proje sayesinde, yer altı ve yüzeysel su kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle su sıkıntısı çekilen KKTC'de, 50 yıllık içme ve kullanma suyu ihtiyacı karşılanacak. Ayrıca, 4 bin 824 hektarlık alanda tarımsal sulama yapılacak.
ALAKÖPRÜ BARAJI'NDAN GEÇİTKÖY BARAJINA
Anamur-Dragon Çayı üzerinde inşa edilenAlaköprü Barajından alınacak yıllık 75 milyonmetreküp su, boru hattıyla KKTC'de Girne yakınlarındaki Geçitköy Barajına aktarılacak.
DEPREM VE FIRTINAYA DAYANIKLI
Deniz altından su geçiş hattı için jeolojik araştırmalarla bölgedeki sismik aktivite incelendi ve deprem katalogları oluşturuldu. Denizin akıntı ve dalga rejimini belirleyebilmek için oşinografik araştırmalar yapılarak, 12 aylık veri toplandı.
İKİ YIL ÖLÇÜM YAPILDI
Yüksek yoğunluklu polietilen boruların su altında bozulmaya uğrayıp uğramadığını tespit etmek üzere tam ölçekli 11 boruyla deney yapılarak, 6 ay arayla 2 yıl boyunca ölçüm gerçekleştirildi. 30 yılın önemli fırtına kayıtları toplanarak bilgisayar üzerinde dalga modeli oluşturuldu. Oşinografik araştırmalarla toplanan veriler kullanılarak model kalibre edildi.
GEMİYLE TARAMA VE ŞAMANDIRA TESTLERİ TAMAM
Deneyler sayesinde deniz altından KKTC'ye su taşıyacak sisteminin yorulma ömrünün 125, sünme ömrünün ise bin yıldan fazla olduğu hesaplandı. Borulara takılacak vericiler ve sensörler sayesinde, muhtemel hasarlar önceden tespit edilip, müdahaleler zamanında yapılacak. Borularda sızıntı ihtimaline karşı tuzluluk sensörleri sürekli işler durumda tutulacak.
TAŞUCU LİMANI'NDA BORU ÜRETİM TESİSİ KURULDU
Hattın inşası kapsamında, Mersin Taşucu Limanı'nda dünyada sayılı boru üretim tesislerinden biri kuruldu. Şamandıralar için imalat testleri İngiltere'de gerçekleştirildi. Hattın deniz tabanına gömülü döşeneceği Türkiye ve KKTC kıyı geçiş kısımlarında gemiyle tarama yapılarak, hendek açma işlemleri tamamlandı.
KKTC'NİN 50 YILLIK SU İHTİYACINI KARŞILAYACAK
KKTC'ye aktarılacak yıllık 75 milyon metreküp suyun yüzde 50,3'ü içme-kullanma, yüzde 49,7'si sulamada değerlendirilecek. Proje sayesinde, yer altı ve yüzeysel su kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle su sıkıntısı çekilen KKTC'de, 50 yıllık içme ve kullanma suyu ihtiyacı karşılanacak. Ayrıca, 4 bin 824 hektarlık alanda tarımsal sulama yapılacak.
782 MİLYONA MAL OLACAK
"Asrın Projesi" olarak proje, Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu, İSKİ Genel Müdürü iken yapmayı düşünmüş, "Projeyi bize versinler, 5 seneden az zamanda bitiririz" demişti.
Asrın Projesi; 782,5 milyon liraya mal olacak.