Organ Nakli yasa tasarısı Mecliste

Sağlık Bakanlığı, KKTC’de organ naklinin yapılabilmesini olanaklı kılacak yeni yasa ve yasanın hayat bulmasından sonra çıkarılacak tüzükler ile  gerekli altyapı ve donanımın da sağlanmasıyla, bu konuda uzman hekim ve ekiplerle organ naklinin en kısa sürede yapılmasının hedeflendiğini bildirdi.

TASARI ALT KOMİTEDE...

Açıklamada, “Meclis Alt Komitesi’nde önceden ivediliği alınıp beklemekte olan yasa tasarısı, yürürlüğe girdikten sonra ülkede çok önemli bir ihtiyaca yanıt verecek” denildi.

Açıklamada,  “İnsan Hücre, Doku ve Organlarının Bağışlanması, Tedarik Edilmesi, Test Edilmesi, İşlenmesi, Korunması, Saklanması ve Dağıtımına İlişkin Güvenlik ve Kalite Standartlarının Belirlenmesi Yasa Tasarısı” adı altında yapılan yeni yasanın, tüzükleriyle birlikte yürürlüğe gireceği kaydedildi.

İŞLEMLER, HASTANELERDE TEKNOLOJİ GEREKTİRİYOR...

Organ nakliyle ilgili işlemlerin hastanelerde gelişmiş teknoloji gerektirdiğine de işaret edilen açıklamada, uygun koşulların yerine getirilmesi halinde devlet hastaneleri yanında özel hastanelerin de doku ve organ nakli yapabileceği vurgulandı.

Bakanlık açıklamasında, yasanın gerekli altyapının oluşturulması için zorlayıcı olacağı da kaydedilerek, organ bağışıyla ilgili düzenlemelerin her ülkeye göre çok çeşitlilik gösterebileceğine dikkat çekildi.

YASADAN ÖNEMLİ SATIR BAŞLARI...

Tasarıya göre insan hücre, doku ve organ temin ve denetimi, yetkili otorite tarafından onaylanmış, ruhsatlandırılmış veya lisans verilmiş devlet veya üniversite hastanelerinde eğitilmiş kişilerce yapılacak. “Hücre, Doku ve Organ Merkez ve Kuruluşları” oluşturulacak.

Tasarı, organ nakli ve organ kaynağı merkezlerinin, 4 yılda bir tam kapsamlı denetlenip ruhsat yenilemesini; her iki yılda bir ise rutin teftişten geçmesini düzenliyor.

“MADDİ KAZANÇ SAĞLANAMAZ...”

Tasarı, yetkili otorite ve hücre, doku ile organ merkezlerini, hücre, doku ve organların gönüllü ve ücretsiz bağışlanması için gereğini yapmakla görevlendiriyor. Maddi kazanç için herhangi bir organ ve doku bağışında bulunan vericiler ile bu hususta aracılık faaliyetinde bulunan merkez ve şahıslar suç işlemiş olacak.

BASIN VE YAYIN ORGANLARINDA REKLAM YAPILAMAYACAK

Tasarı uyarınca, basın-yayın organlarıyla internetten veya başka yollarla hücre, doku ve organ merkezi tarafından hücre, doku ve organ vericilerine herhangi bir maddi kazanç verileceğiyle ilgili reklam vermek veya diğer şekillerde icapta bulunmak yasak.

“AKLİ DENGESİ YERİNDE OLMAYAN VE KİMSESİZLER...”

İnsan hücre, doku ve organlarının tedarik edilmesine sadece bilgilendirilmiş onay formu imzalandığı zaman izin verilecek. Canlı olup da onay verme yetkisi olmayanların yasal varisleri izin verecek. Canlı olup da 18 yaşını doldurmamış veya akli dengesi yerinde olmayanlardan ise, hücre, doku (kemik iliği hariç) ve organ almak yasak olacak. Canlı olup da 18 yaşını doldurmamış, akli dengesi yerinde olmayan ve kimsesizlerden hücre, doku veya organ alınması durumunda, olabilirliğine etik kurul karar verecek.

ÖLÜM DURUMU

Ölüm durumunda kişi ölmeden önce vücudunun tamamını veya organ ve dokularını tedavi, teşhis ve bilimsel çalışmalar için bıraktığını resmi veya yazılı bir vasiyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki tanık huzurunda yazılı olarak açıklamamışsa, ölüm anında sırasıyla eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşinden birinin; bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvaffakiyetiyle doku ve organ alınabilecek.

“KİMLİK BİLGİLERİ SAKLI TUTULACAK...”

Vericilerin veya akrabalarının veya verici adına yetki veren tüm kişilerin tüzükte belirtilen bütün uygun bilgilerden haberdar edilmesinin sağlanması için gerekli tüm önlemler alınmak zorunda olacak.

Genetik bilgiler de dahil tüm vericilerin ve alıcıların kimlik bilgileri saklı tutulacak.

YASA İÇİN 3 TÜZÜK

Yasanın yürürlüğe girmesiyle Bakanlar Kurulu’na “Organ Nakli Esaslarını Düzenleyen Tüzük”, “Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Tüzüğü” ile “Doku ve Hücre Nakli Esaslarını Düzenleyen Tüzük” yapma yetkisi verilmiş olacak.

CEZALAR

Yasa tasarısı, doku ve organ merkezlerinin yasaya uymaması halinde “uyarma, geçici süreyle kapatma, süresiz kapatma” gibi cezalar yanında; tüzük kurallarına aykırı hareket edecek tüzel ve gerçek kişilere de mahkûmiyetleri halinde 7 yıla kadar hapis veya asgari ücretin 100 katına kadar para cezaları veya her iki ceza birden öngörülüyor.